De rem eraf? Hervorming van de schorsingsprocedure voor de Raad van State

Van lange wachttijden tot onzekere uitkomst: een schorsingsprocedure bij de Raad van State kan best tijdrovend zijn. Een spoedeisend dossier kan maanden aanslepen, terwijl snelle actie net cruciaal is. 
Sinds 1 januari 2025 geldt echter een nieuwe procedure, met strikte deadlines en digitale indiening als kernprincipes. Wat betekent dit voor u? Kortere wachttijden, een duidelijkere planning en een efficiëntere rechtsgang. Althans, dat is de bedoeling. Maar zal het in de praktijk ook zo werken? Advocaten Gregory Vermaercke en Elouise Willems werpen hun licht op de langverwachte hervorming.

Binnen zestig dagen na de vaststelling van de procedurekalender vindt de zitting plaats, en binnen tien werkdagen daarna volgt de uitspraak. Voor zaken met uiterst dringende noodzakelijkheid worden deze termijnen nog verder ingekort. In die gevallen verloopt de volledige procedure binnen vijftien dagen na het instellen van de vordering.

De procedurekalender wordt binnen zeven werkdagen na betaling van het rolrecht vastgesteld door de staatsraad, in overleg met de auditeur. Deze kalender omvat onder meer de deadlines voor het neerleggen van procedurestukken en de modaliteiten voor tussenkomende partijen. Het grote voordeel? Elke zaak wordt behandeld op maat van de spoedeisendheid, zodat procedures niet langer nodeloos aanslepen.

• De voorwaarden voor de schorsingsprocedure blijven grotendeels behouden. De verzoeker moet aantonen dat er sprake is van spoedeisendheid en minstens één ernstig middel aanvoeren. Nieuw is dat dit middel ook geschikt moet zijn voor een versnelde behandeling. Wanneer een middel te technisch complex is of een prejudiciële vraag oproept, zal de Raad van State dit niet langer behandelen in kort geding, maar doorverwijzen naar de procedure ten gronde. Hiermee wordt de bestaande rechtspraak verankerd in een wettelijk kader.
• Een opmerkelijke wijziging is dat de voorzitter, op advies van de auditeur, kan beslissen om een verzoek niet op de rol in te schrijven wanneer de spoedeisendheid of de middelen onvoldoende zijn uiteengezet in het verzoekschrift. Dit voorkomt dat procedures zonder gegronde argumentatie worden opgestart en biedt de verzoeker de mogelijkheid om op korte termijn een aangepast verzoek in te dienen.
• Ook de betaling van het rolrecht verloopt voortaan strikter. De verzoeker heeft slechts vijf werkdagen om het rolrecht te betalen. Zolang het betalingsbewijs niet bij de griffie is ingediend, wordt er geen procedurekalender vastgelegd. Indien de betaling uitblijft, kan de Raad een hoorzitting organiseren om de verzoeker een nieuwe betalingstermijn toe te kennen, bijvoorbeeld in geval van overmacht. Wordt niet tijdig betaald, dan wordt de vordering afgewezen.

Schorsingsprocedures voor de Raad van State straks sneller, strakker en efficiënter?

Met deze hervorming wordt duidelijk ingezet op het stroomlijnen van het procedureverloop in kort geding, zodat de schorsingsprocedure effectief aansluit bij de urgentie van het dossier. Waar dossiers in het verleden tot zes maanden konden aanslepen, wordt de doorlooptijd voortaan beperkt tot maximaal drie maanden. De spelregels zijn herschreven, maar of de procedure ook écht sneller wordt, zal de praktijk moeten bewijzen. Pas wanneer de eerste dossiers dit nieuwe traject afleggen, weten we of de beloofde versnelling realiteit wordt. NOMA houdt de rechtsontwikkelingen scherp in de gaten!